Η Άνδρος, το βορειότερο και δεύτερο σε μέγεθος νησί των Κυκλάδων, αποτελεί πέρασμα από την ηπειρωτική Ελλάδα, κυρίως την Αττική και την Εύβοια προς τα υπόλοιπα Κυκλαδονήσια, τα νησιά του Ανατολικού και Νότιου Αιγαίου και τη Μικρά Ασία. Έτσι λόγω κυρίως της καίριας γεωγραφικής της θέσης προσέλκυσε από νωρίς το ενδιαφέρον των κατοίκων της προϊστορικής Ελλάδας, οι οποίοι αναζήτησαν στα εδάφη της τόπους φιλικούς και πρόσφορους προς εγκατάσταση. Το νησί ήταν γνωστό και ως Υδρούσα, όνομα που δηλώνει τον υδάτινο πλούτο του. 

​

             Η Άνδρος σύμφωνα με τη μυθολογική παράδοση οφείλει το όνομα της στον πρώτο οικιστή του νησιού, τον Άνδρο ή Ανδρέα, γιο του βασιλιά της Δήλου και μάντη Ανίου ή του Ευρύμαχου και στρατηγό του βασιλέα της Κρήτης Ραδάμανθυ, αδελφού του Μίνωα, ο οποίος του δώρισε το νησί. Το όνομα του νησιού αναφέρεται για πρώτη φορά τον 5ο αι. π.Χ. από τον Αισχύλο στην τραγωδία του Πέρσαι, 888

​

             Το νησί κατοικούσαν προελληνικά φύλα, Κάρες, Λέλεγες και Πελασγοί, μέχρι περίπου το 1100 π.Χ., οπότε εγκαταστάθηκαν οι Ίωνες. Η Λασία, όπως αλλιώς αποκαλούνταν το νησί λόγω των εύφορων εδαφών του, πρέπει να κατοικήθηκε ήδη από τις αρχές της 5ης χιλιετίας (Νεώτερη Νεολιθική ΙΙ Περίοδο), όπως μαρτυρούν μεμονωμένα ευρήματα που προέρχονται από τις διάφορες θέσεις του νησιού. Η έλλειψη ωστόσο αρχιτεκτονικών λειψάνων δεν μας επιτρέπει να μιλήσουμε για ύπαρξη συστηματικής εγκατάστασης πριν από τα μέσα της 5ης χιλιετίας. 

​

        Ερείπια οικισμών από την πρώιμη αυτή περίοδο, την Τελική Νεολιθική (4500-3200 π.Χ.), έχουν εντοπισθεί στο Μικρογιάλι, στη βορειοανατολική ακτή του νησιού και στο λόφο του Βρυοκάστρου, στη δυτική πλευρά του, στη περιοχή της σημερινής Κατάκοιλου. 

​

        Αρκετά νοτιότερα από το Βρυόκαστρο, στο οροπέδιο του Στρόφιλα, έχουν αποκαλυφθεί κατόπιν συστηματικών ανασκαφών, τα κατάλοιπα οχυρωμένου και αρκετά εκτεταμένου οικισμού, που επίσης χρονολογούνται στα 4500-3200 π.Χ.. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα βραχογραφήματα, τα οποία υποδεικνύουν τις ασχολίες των κατοίκων της περιοχής. Οι κάτοικοι εγκατέλειψαν το χώρο στο τέλος της 4ης χιλιετίας. Στην Πλάκα, στη δυτική ακτή του νησιού, σώζονται ερείπια οικισμού της 3ης και 2ης χιλιετίας (2700-1750 π.Χ.), ο οποίος φαίνεται οτι καταστράφηκε από σεισμό. Μεμονωμένα ευρήματα (λίθινα τέχνεργα και κεραμική) των πρώιμων αυτών χρόνων προέρχονται και από την περιοχή της Παλαιόπολης.

​

          Στο βορειοδυτικό τμήμα του νησιού εντοπίστηκαν μικρές εγκαταστάσεις στις θέσεις Μαρμουρίστρα, Χάρακα και Αγ. Μαρίνα, που χρονολογούνται στα τέλη της 4ης χιλιετίας, ενώ τα ερείπια στο Ρέθι αποτελούν πιθανώς τεκμήριο για ύπαρξη σημαντικού οικισμού του τέλους της 4ης - αρχές 3ης χιλιετίας π.Χ.

​

             Μεμονωμένα ευρήματα της Ύστερης εποχής του Χαλκού στο νησί (θέσεις Μαζαρέκο και Μαρονίτι στν περιοχή του Φελλού, Πόρι στο Κολυβάρι, Παλαιόπολη και Κόρθι) αποτελούν ενδείξεις για ανθρώπινη παρουσία κατά τη Μυκηναική εποχή στην Άνδρο, ωστόσο η έλλειψη, ως σήμερα τουλάχιστον, αρχιτεκτονικών κατάλοιπων δε μας επιτρέπει περαιτέρω παρατηρήσεις. Η κυριαρχία της Άνδρου από τους λαούς αυτούς φαίνεται ότι διακόπηκε κατά τα μέσα της 2ης χιλιετίας π.Χ. όταν στο Αιγαίο κυριαρχούσε ο θαλασσοκράτορας Μίνωας της Κρήτης, με τον στρατηγό του οποίου Άνδρο συνδέεται από το μύθο, όπως ήδη αναφέρθηκε, το προελληνικό παρελθόν του νησιού.  

 

             

            

​

             

​